چکيده:

موضوع این تحقیق«پژوهشی بر مساله ی ولایت در خطبه ی غدیر» است که با هدف کاربردی کردن خطبه ی غدیر و محور قرار دادن این خطبه و مشخص نمودن وظیفه ی نسل حاضر نسبت به سخنان پیامبر نوشته است. روش تحقیق در این رساله براساس نگرشها از نوع تحقیقات توسعه ای کاربردی و بر اساس راهبردها از نوع تحقیقات توصیفی و براساس راهکارها از نوع تحقیقات کتابخانه ای است که با استفاده از متون اسلامی(قرآن کریم و کتب روایی) و کتب معتبر شیعه و سنی تهیه و تدوین شده است. در ابتدای این تحقیق جامعه ی عربستان قبل از واقعه ی غدیر بررسی شده و این که شرایط بسیاری وجود داشت که باعث شد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله و سلم) مساله ی جانشینی پس از خود را ضمن خطبه ی غدیر بیان کنند. این خطبه در هجدهم ذی الحجه ی سال دهم هجری در سرزمین جحفه در مکانی به نام غدیر خم توسط پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی(صلی الله علیه و آله و سلم) بیان شد و تعداد زیادی از علمای شیعه و سنی وقوع این ماجرا را تایید کرده اند. مهم ترین مسئله در این خطبه بیان ولایت و جانشینی حضرت علی(علیه السلام) پس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است. آیاتی از قرآن در مورد این واقعه نازل شده است که در این تحقیق، ضمن بیان این آیات به تفسیر آن ها و برخی اشکالات اهل سنت و پاسخ علمای شیعه به آن ها پرداخته شده است. پیامبر در خطبه ی غدیر به مواردی همچون توحید، نبوت، امامت، معاد، حسد، نفاق، بیعت، لعنت، نماز، حج، زکات، امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرده اند که این موارد در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده است در مورد هر کدام از آن ها این مطالب مورد بررسی قرار گیرد که چرا پیامبر این موارد را مطرح کرده اند و این ها چه اثراتی در زندگی دارند و ارتباط بین این موارد با ولایت چیست؟ و در پایان هر موضوع سعی شده وظیفه ی نسل جوان در آن خصوص بیان شود. نتایجی که از این پژوهش بدست آمده است شامل موارد زیر است: ۱- وجود دشمنان داخلی(منافقان) و خارجی که همیشه درصدد یافتن فرصتی بودند که بر اسلام ضربه وارد کنند پیامبر می بایست ضمن هوشیار کردن مسلمانان، رهبری جامعه ی اسلامی پس از خود را به طور واضح و صریح به اطلاع همه برسانند. ۲- تمامی علمای شیعه و سنی وقوع این واقعه را پذیرفته اند. ۳- جمله ی«من کنت مولاه فعلی مولاه: هر کس من مولای اویم پس علی مولای اوست» عصاره ی خطبه ی غدیر است و اختلاف شیعه و سنی در همین جمله است. ۴- نزول آیات تبلیغ، اکمال و سال سائل … از طرف خداوند در مورد این واقعه، دلالت بر حقانیت آن دارد. ۵- توحید بدون ولایت، توحید نیست. ۶- امامت و ولایت از روشن ترین و واضح ترین پیام های خطبه ی غدیر است. ۷- شرط قبولی عبادات انسان از جمله انجام حج، نماز، زکات، امر به معروف و نهی از منکر و تمامی عبادات دیگر، پذیرش ولایت حضرت علی(علیه السلام) و دیگر امامان معصوم(علیهم السلام) است. ۸- اعتقاد به معاد انسان را از انجام گناهان باز می دارد. ۹- حسد و نفاق دو گناهی هستند که ریشه ی ایمان را در درون انسان می خشکاند. ۱۰- همه ی مسلمانان و به خصوص جوانان باید این خطبه را به دقت مطالعه کرده و از مطالب آن در زندگی استفاده کنند. کلید واژه ها: غدیر، ولایت، جوان، شیعه، سنت.

وجیهه شوکتیان

استاد راهنما : رضایی صدیقه

استاد مشاور : ملک سنو راضیه

دانشگاه : حوزه علمیه خراسان

واحد : مدرسه علمیه حضرت رقیه(س) – مشهد