موضوع بایستگی ھاى امامت را مى توان یكى از مھم ترین بحث ھاى امامت دانست؛ كه پیوسته توجه متكلم ھاى اسلامى را به
خود جلب كرده است و به پژوھش درباره آن پرداخته اند.
این بحث در كتاب ھاى كلامى، تحت عناوینى چون: صفات امام یا
شرایط امامت مطرح شده است. آنان فھرست ھاى مختلفى از صفات و ویژگى ھاى امام را ارائه كرده اند.
در برخى از این فھرست ھا، صفات ده گانه یا بیشتر براى امام شمارش شده است. یكى از فھرست ھاى نسبتا جامع در این ّ باره، كه متكلمان اھل سنت ارائه كرده اند توسط سعدالدین تفتازانى تنظیم شده است
وى از مكلف بودن (بلوغ)عدالت، حریت، مرد بودن، اجتھاد، شجاعت، صاحب رأى و كفایت بودن و قریشى بودن به عنوان صفات امام و بایستگی ھاى امامت یاد كرده است.
وى، سپس افزوده است: “چھار شرط نخست، مورد اتفاق است؛ ولى صفات: اجتھاد، شجاعت و باكفایت بودن
را اكثر متكلمان لازم دانسته اند؛ اما برخى آنھا لازم ندانسته و گفته اند: چون این صفات كم یاب است، شرط كردن آنھا موجب
تكلیف ما لایطاق یا لغو خواھد بود. وصف قریشى بودن نیز مورد قبول اكثریت مذاھب اسلامى است. فقط خوارج و گروھى
از معتزله با آن مخالفت كرده اند.
